W umowie dotyczącej przeniesienia praw autorskich zawsze pojawia się kwestia określenia wynagrodzenia dla twórcy. Jak je określić zgodnie z przepisami prawa autorskiego? Czy zawsze ustalenia stron w tej kwestii są bezwzględnie wiążące? O tym poniżej.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji zwykle dokonywane jest odpłatnie. Nieodpłatność umowy musi zostać wyraźnie i wprost przewidziana w jej treści. Co więcej, jeśli brak jest wskazania wysokości wynagrodzenia autorskiego, jego wartość należy ustalić w oparciu o zakres udzielonego prawa (czy mamy do czynienia z przeniesieniem prawa czy z licencją oraz jakie pola eksploatacji są nią objęte), a także korzyści dla uprawnionego, wynikające z korzystania z danego utworu. Strony umowy mogą w różnoraki sposób przewidzieć określenie wynagrodzenia. I tak, możliwe są następujące sposoby uregulowania wynagrodzenia w umowach prawnoautorskich:

• wyłączenie prawa do wynagrodzenia – strony przewidują w treści umowy wprost, że twórca nie otrzyma wynagrodzenia;
• brak jakichkolwiek postanowień umowy, co do wysokości wynagrodzenia – wówczas zgodnie
  z treścią art. 43 ust. 2 aut. przyjmuje się, że wynagrodzenie należne twórcy należy określić
  z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa, a także korzyści wynikających
  z korzystania z utworu;
• określenie wynagrodzenia przysługującego twórcy w następujących systemach:

1.  system wynagrodzenia ryczałtowego – wynagrodzenie określane jest na podstawie ryczałtu, uzależnionego od czynników zachodzących po zawarciu umowy, określonego w umowie kwotowo
2. system wynagrodzenia procentowego – wynagrodzenie uzależnione jest od wysokości dochodu uzyskanego z eksploatacji utworu i określone w stosunku do tego dochodu procentowo;
3. system mieszany – część wynagrodzenia określana jest ryczałtowo, zaś po przekroczeniu pewnego progu część wynagrodzenia ustalana jest na zasadzie procentowej;
4. system wynagrodzenia za jednostkę utworu – twórcy przysługuje wynagrodzenie za jeden utwór lub jego jednostkę, np. za jedno opowiadanie, jedną piosenkę, jeden artykuł;

Oczywiście, istnieje możliwość przewidzenia także dodatkowych profitów dla twórcy – może to być forma np. dodatkowej „premii“ za sprzedaż, czy ilość udostępnień, która to premia nie będzie skorelowana z procentem od sprzedaży.

W każdym wypadku wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od woli stron stosunku prawnego i to strony zgodnie podejmują decyzję co do jego wysokości.

UWAGA! Należy pamiętać, że zgodnie z treścią art. 44 pr. aut. „W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.“